Sluz je prisutna u digestivnom traktu i igra važnu ulogu u odbrani od bakterija. Male količine sluzi u stolici su normalne. Međutim, ako osoba primeti veće količine sluzi u svojoj stolici, to može biti znak bolesti iritabilnog creva (IBD) ili drugog zdravstvenog stanja.
Da li je sluz u stolici normalna?
Sluznica debelog creva pomaže u pasaži stolice. Prema istraživanju iz 2019. godine, normalno je da mala količina sluzi bude prisutna u stolici. Tipično pražnjenje creva neće proizvesti mnogo sluzi. Sluz može biti smeđe ili bistre boje i malo je verovatno da ćete to uopšte primetiti.
Kada stolica ima vidljivu sluz, to može biti znak drugih zdravstvenih stanja, kao što su sindrom iritabilnog creva (IBS), ulcerozni kolitis (UC) ili Kronova bolest.
Ostali znaci koje treba tražiti:
- Povećana količina sluzi
- Krv ili gnoj u stolici
- Bol u stomaku, grčevi ili nadimanje
- Iznenadne promene u učestalosti, konzistenciji ili boji stolice
Osoba treba da se javi lekaru ako primeti sluz u stolici.
Uzroci sluzi u stolici
Evo nekih mogućih uzroka sluzi u stolici.
Kronova bolest
Kronova bolest je dugotrajno stanje koje uzrokuje upalu u digestivnom traktu, koja se proteže od usta do anusa. To je oblik IBD (inflamatorne bolesti creva).
Kod ljudi sa Kronovom bolešću, sloj sluzi u digestivnom traktu je deblji, tako da telo luči višak sluzi u stolici. Međutim, tokom ozbiljnih napada, telo proizvodi manje sluzi, što može značiti manje sluzi u stolici.
Ostali simptomi Kronove bolesti uključuju:
- upornu dijareju
- rektalno krvarenje
- grčeve u stomaku
- bol u stomaku
- zatvor
- hitnu potrebu za pražnjenjem creva
- osećaj nepotpune ispražnjenosti creva
Ulcerozni kolitis (UC)
UC je još jedan oblik IBD. Pojavljuje se zbog prekomerne reakcije imunskog sistema. Može da se rasplamsa, ili da bude aktivan, a ponekad i da bude neaktivan.
Tokom razbuktavanja, sluznica debelog creva postaje upaljena i nastaje čir (ulkus, grizlica). Ovi čirevi mogu krvariti i proizvoditi gnoj i sluz. Sluz u stolici je verovatnija tokom pogoršanja bolesti.
Ostali simptomi UC uključuju:
- hitno pražnjenje creva i tečnu stolicu
- krv u stolici
- grčeve i bol u stomaku
- upornu dijareju
Sindrom iritabilnog creva (IBS)
Ljudi koji žive sa IBS mogu primetiti beličastu sluz u svojoj stolici. Drugi uobičajeni simptomi IBS uključuju bol u stomaku i promene u pokretima creva, kao što su zatvor i dijareja. Ljudi sa IBS u kojima preovlađuje dijareja imaju veću verovatnoću da imaju sluz u stolici nego ljudi sa IBS u kom preovlađuje opstipacija.
Ostali simptomi IBS uključuju nadimanje i osećaj da osoba nije završila pražnjenje creva.
Proktitis
Proktitis je zapaljenje sluznice rektuma koje može biti kratkotrajno ili dugotrajno. Najčešći simptom je česta i hitna potreba za pražnjenjem creva. Još jedan simptom proktitisa je ispuštanje sluzi ili gnoja iz rektuma, što osoba treba odmah da prijavi lekaru.
Ostali simptomi uključuju:
- osećaj punoće u rektumu
- rektalni bol
- grčeve u stomaku
- bol tokom pražnjenja creva
- rektalno krvarenje
- dijareju
- zatvor
- otečene limfne čvorove u preponama
Intestinalna infekcija
Infekcija u gastrointestinalnom (GI) traktu takođe može izazvati sluz u stolici. Infekcije mogu biti uzrokovane bakterijama, virusima ili parazitima.
Neke parazitske infekcije mogu dovesti do krvave dijareje sa primesama sluzi.
Ostali simptomi uključuju:
- dijareju
- grčeve
- povraćanje
- mučninu
- groznicu
Kolorektalni karcinom
Kolorektalni karcinom se odnosi na rak debelog creva ili rektuma, koji su deo digestivnog trakta. Rak debelog creva počinje u sluznici, unutrašnjem sloju zida creva, koji sadrži ćelije koje proizvode sluz, koje se nazivaju peharaste ćelije. Ljudi sa rakom debelog creva mogu videti sluz prošaranu krvlju u stolici.
Ostali simptomi uključuju:
- promenu navika pražnjenja creva koja traje više od nekoliko dana
- osećaj da je potrebno pražnjenje creva, ali osoba ne oseća olakšanje nakon pražnjenja
- tamno smeđu ili crnu stolicu kao rezultat prisustva krvi u stolici
- svetlo crvenu krv u stolici
- grčeve u stomaku
- slabost
- umor
- gubitak u telesnoj težini
Drugi uzroci sluzi u stolici
Sluz u stolici može imati druge uzroke.
Oni uključuju:
- celijakiju, inače poznatu kao intoleranciju na gluten
- druge intolerancije na hranu, uključujući intoleranciju na laktozu, saharozu i fruktozu
- nedostatak dijetetskih vlakana, koja su potrebna za izbacivanje stolice i nesmetano izbacivanje stolice iz tela
- crevne parazite, kao što su pantljičare
- cističnu fibrozu, genski poremećaj koji uzrokuje višak sluzi u crevima i drugim organima
Dijagnoza i ispitivanje uzorka stolice
Obično je prvi korak ka razumevanju šta uzrokuje sluz u stolici testiranje uzorka stolice. Zdravstveni radnik će dati uputstva o tome kako uzeti uzorak. To obično uključuje sakupljanje uzorka stolice u čistu posudu i, ako osoba nije u mogućnosti da je odmah preda, čuvanje u frižideru kako bi se sprečilo nakupljanje bakterija. Kada zdravstveni radnik dobije uzorak, može ga testirati na bakterije i druge supstance iz digestivnog sistema. U zavisnosti od rezultata uzorka stolice, osobi će možda biti potrebni dodatni testovi da bi se istražio uzrok viška sluzi u stolici.
Testovi uključuju:
- testove krvi
- endoskopiju, koja uključuje umetanje tanke, fleksibilne cevi sa kamerom i svetlom na kraju, kroz usta ili u rektum
- kolonoskopiju, koja je vrsta endoskopije koja ispituje donji deo digestivnog trakta
- testove snimanja, kao što su CT skeniranje, ultrazvuk i MRI skeniranje
Kada se obratiti lekaru zbog sluzi u stolici?
Normalno je da mala količina sluzi bude prisutna u stolici. Ako osoba redovno primećuje višak sluzi ili druge promene u pražnjenju creva koje je prate, treba da razgovara sa lekarom. Ako se sluz u stolici pojavi zajedno sa drugim simptomima, to može biti znak stanja koje zahteva ispitivanje i lečenje.
Osoba treba da se obrati lekaru ako ima:
- upornu dijareju
- bol u stomaku
- krv u stolici
- povraćanje
- neobjašnjivi umor
- neobjašnjivi gubitak težine
Da bi pomogla lekaru da dijagnostikuje problem, osoba treba da vodi evidenciju o svojim pokretima creva i svim drugim simptomima. Vođenje dnevnika hrane takođe može pomoći u identifikaciji stanja u vezi sa hranom.
Lečenje sluzi u stolici
Lečenje će zavisiti od rezultata dijagnostičkih testova. Ako je sluz u stolici povezana sa ishranom, lekar može da preporuči pijenje više vode, povećanje unosa vlakana ili uzimanje probiotika. Lečenje može uključivati lekove na recept i promene načina života za dugotrajna stanja kao što su Kronova bolest, ulcerozni kolitis i IBS. Ako lekari dijagnostikuju rak, oni će osobu uputiti onkologu, lekaru specijalistu za rak, koji će osmisliti plan lečenja posebno za njih.
Rezime
Imati malu količinu sluzi u stolici je normalno. Višak sluzi može nastati zbog IBS-a, Kronove bolesti, ulceroznog kolitisa ili proktitisa.
To takođe može biti indikacija raka debelog creva. Ako je osoba zabrinuta zbog količine sluzi u stolici ili ima druge simptome, trebalo bi da razgovara sa lekarom.
